در اسلام قربانی کردن حیوان در سفر حج مکه یک وظیفه شرعی است. آیین قربانی کردن یادآور تصمیم ابراهیم برای ذبح پسرش اسماعیل است. مردم مسلمان به شکرانه رحمت خداوند و جایگزین کردن قربانی به جای ذبح اسماعیل، در روز عید قربان به قربانی کردن حیوانات حلال گوشت از جمله گوسفند زنده می پردازند. اما به غیر از روز عید قربان که قربانی کردن بر حجاج بیت الله الحرام واجب است، در سایر روزهای سال نیز مسلمانان با نیت های مختلف مانند عقیقه کردن گوسفند و… نذر و نذورات خود را ممکن است به صورت قربانی کردن حیوانات و تقسیم گوشت آن بین نیازمندان، ادا کنند. بنابراین لازم است تا مسلمانان از اصول کلی و آداب این آیین دینی آگاه باشند.
همانطور که پیداست هدف از انجام قربانی انجام کار خیر است. بنابراین باید توجه ویژه ای به سلامت دام شود تا از بروز بیماری در مصرف کنندگان این گوشت جلوگیری به عمل آید. پس اولین شرط برای انجام قربانی، سالم بودن گوسفند زنده ای است که قرار بر ذبح آن می باشد. برای نیل به این هدف توصیه می شود که گوسفند زنده را از مراکز دارای مجوز فروش دام زنده (گوسفند زنده) تهیه نمایند. در چنین مراکزی امکان ذبح اسلامی و بهداشتی وجود دارد. بنابراین با مراجعه به این مراکز زحمت حمل دام به نقطه ای دیگر و پیدا کردن قصاب از روی دوش شما برداشته خواهد شد.
در سال های اخیر به علت شیوع بیماری تب کریمه کنگو انجام ذبح به صورت شخصی بسیار خطرناک می باشد. زیرا در این صورت افراد در مواجهه با گوشت و ترشحات دام بیمار ممکن است به این بیماری خطرناک مبتلا شوند. در حالی که در مراکز مجاز فروش و ذبح گوسفند زنده که مورد تایید سازمان دامپزشکی نیز می باشند سردخانه هایی وجود دارد که در صورت تمایل می توانید گوشت قربانی را به مدت 24 ساعت در آن نگهداری کرده سپس توزیع کنید تا از هر جهت احتمال ابتلای افراد را به این بیماری خطرناک از بین ببرید. یکی دیگر از نکات قابل توجه ای که در زمینه خرید دام از مراکز مجاز وجود دارد این است که: قیمت گوسفند زنده در این اماکن متناسب با قیمت اعلام شده رسمی است و شما می توانید با خیال راحت دام مورد نظر خود را خریداری نمایید.
اگر در شرایط و موقعیتی قرار دارید که امکان خرید گوسفند زنده از مراکز مجاز برای شما میسر نیست در زمان خرید گوسفند زنده به این نکات توجه کنید تا از سالم بودن دام مطمئن شوید. اولین نکته هوشیاری دام است. گوسفند سالم نسبت به اتفاقات اطراف خود هوشیار است. یعنی با شنیدن صداها گوش و سر خود را به سمت صدا می چرخاند. گوسفند بیمار سری آویزان به سمت پایین دارد و نسبت به اتفاقات و صداهای اطراف عکس العملی از خود نشان نمی دهد. وجود ترشحات بیرون ریخته از بینی و گوش دام نیز یکی دیگر از علامت های بیمار بودن دام است. شکم برآمده و میل داشتن به غذا از نشانه های سلامت گوسفند زنده است. گوسفند زنده ای که خوب نشخوار نمی کند بی شک دچار بیماری است! گوسفند زنده سالم چشمانی براق و گوش های تیزی دارد و از گله عقب نمی ماند!
یکی از رسوم ذبح کردن قربانی خواندن دعا، پیش از عمل ذبح است. دعای مخصوص قربانی برگرفته از کتب مختلفی است. برخی از این منابع عبارتند از: المقنع، مفاتیح و الکافی! دعایی که پیامبر اسلام محمد مصطفی (ص) در زمان ذبح به زبان جاری می کردند: «أللهمّ تقبّل من محمّد و آل محمّد و من أمّة محمّد» بوده که به معنی «خداوندا این قربانی را از محمد، خاندان محمد و امت محمد بپذیر» است. علاوه بر این در صفحه 219 کتاب المقنعِ شیخ صدوق دعایی منتسب به امام علی (ع) آمده است که می توان از آن نیز پیش از ذبح استفاده نمود. دعای امام علی (ع) در ذیل آمده است.
«بسم اللَّه و اللَّه اكبر وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِيفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ، إِنَّ صَلاتِي وَ نُسُكِي وَ مَحْيايَ وَ مَماتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ، لا شَرِيكَ لَهُ وَ بِذلِكَ أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ.»
در اسلام و توسط شارع دین و نیز مراجع تقلید بارها بر ضرورت مهربانی با حیوانات تاکید شده است. در زمان قربانی کردن گوسفند زنده و سایر حیوانات حلال گوشت نیز می بایست ذبح را به صورتی انجام داد تا قربانی کمترین درد را تحمل کند. به عنوان مثال آب دادن به قربانی جهت رفع تشنگی احتمالی از مصداق های مهربانی با حیوانات است. علاوه بر این توصیه می شود که پیش از اقدام به ذبح چاقو را به خوبی تیز نمایند تا عمل ذبح به سرعت هرچه تمام تر صورت بپذیرد و حیوان درد کمتری را تحمل نماید.
نحوه ذبح گوسفند
ذبح گوسفند قربانی آداب و اصول خاصی دارد که باید به آنها عمل نمود. اولین مورد خواندن دعای پیش از قربانی کردن و بر زبان آوردن نام خداوند متعال است. یکی از مهمترین اصول ذبح گوسفند، رو به قبله خواباندن حیوان است. البته اگر حیوان سهوا رو به قبله خوابانده نشود و ذبح صورت بگیرد گوشت قربانی حلال خواهد بود. شخصی که عمل ذبح را انجام می دهد باید حتما مسلمان باشد تا گوشت حلال گردد. بهتر است در هنگام ذبح یکی از پاهای حیوان آزاد باشد. ذبح باید به صورتی انجام شود که هر چهار رگ گردن گوسفند زنده شامل حلقوم، مری و دو شاهرگ موجود در زیر برآمدگی گلو حتما بریده شوند. پیش از جان دادن کامل نباید اقدام به کندن پوست از لاشه گوسفند نمود.
بعد از جدا کردن پوست از لاشه گوسفند اولین کاری که می کنند تخلیه محتویات شکم دام است. در این زمان باید دقت که کیسه صفرا پاره نشود چرا که در این صورت باعث تلخ شدن گوشت خواهد شد. سپس نقاط حرام قربانی شامل دنبلان، روده تلخ ، طحال و آلت تناسلی را از باقی لاشه جدا می کنند. در مرحله بعد لاشه را دو شقه می کنند و مغز نخاع گوسفند را نیز که جزو اجزای حرام است از باقی اعضا جدا می کنند. در گام آخر گوسفند قربانی را به قطعات ران، سردست، راسته و دنده تقسیم می کنند.
نحوه توزیع و پخش گوشت گوسفند برای مناسبت های مختلف
برای توزیع و پخش گوشت گوسفند قربانی آداب خاصی وجود دارد که مهمترین آن نحوه تقسیم این گوشت است. معمولا گوشت را به سه قسمت مساوی تقسیم می کنند. یک سوم آن را به همسایگان هدیه می دهند. یک سوم آن را بین نیازمندان تقسیم می کنند. یک سوم دیگر متعلق به خانواده شخص قربانی کننده است.
مقالات مرتبط:
دامکالا یک فروشگاه اینترنتی فروش گوسفند زنده به روش آنلاین است. شما در خرید گوسفند زنده از دامکالا هیچ هزینه دیگری بابت حمل گوسفند و ذبح گوسفند پرداخت نمی کنید.
لینک های مفید
