همه افرادی که در زمینه پرورش و نگهداری دام فعالیت می کنند به خوبی آگاهند که نگهداری دام در فصل سرما بسیار مهم و سخت است. جلوگیری از ایجاد بیماری های مختلف و تغذیه مناسب از جمله مواردی هستند که باید در نظر گرفت. به هر حال دام هایی مانند گوسفند زنده و گاو به عنوان موجود زنده در زمستان نیاز به مراقبت خاصی دارند. این موضوع در قیمت گوسفند و گاو و خرید دام بسیار تاثیرگذار است. در این مقاله به نکاتی می پردازیم که در نگهداری دام در زمستان لازم است.
گوسفند زنده ای که سال هاست با گوشت، شیر، پشم و چرم خود پاسخگوی مهم ترین نیازهای مردم بوده است، تقریباً در همه جای کشور ما پرورش داده می شود. از آنجایی که پرورش گوسفند یک شاخه دامی مرتعی است، اولین شرط برای پرورش گوسفند مرتع است. مراتع باید دارای تعداد زیادی گیاه باشد، باید مسطح یا کمی شیب دار باشد تا حیوانات بتوانند آزادانه تردد کنند و شیب دار یا صخره ای نباشند. با توجه به وسعت مرتع باید دام وجود داشته باشد و چرای بی رویه انجام نشود.
داشتن زمین زراعی که بتواند تمام یا بیشتر علوفه مورد نیاز گوسفند زنده و مقداری از مواد خوراک کنسانتره را تامین کند، دومین عامل سودآوری پرورش دهنده و قیمت گوسفند است. ضمناً گوسفندان پس از برداشت غلات در مزارع می چراند. سپس مدتی به مراتع استراحت داده می شود و تا حدودی از چرای بی رویه در مراتع جلوگیری می گردد. قیمت گوسفند زنده متاثر از تغذیه مناسب علوفه است.
یکی دیگر از شرایط ساخت نگهداری از گوسفند زنده به خصوص در فصول سرد، داشتن انباری با ظرفیت کافی است. مهم نیست که آنها چقدر نژاد خوبی هستند و چقدر خوب تغذیه می شوند، اگر حیواناتی که در آغل قرار می گیرند فضای کافی و تهویه کافی نداشته باشند، محصول مورد انتظار را به دست نمی آورند. برای هر قوچ 1.5 تا 2.0 متر مربع، برای هر گوسفند زنده 1.25 تا 1.5 متر مربع با احتساب بره و 0.8 تا 1.0 متر مربع برای هر بز لازم است. ارتفاع انبار برای آغل های 200 سر 3.0 تا 3.5 متر، برای 500 سر سنگین 3.5 تا 4.0 متر و برای هر حیوان 3.0 و 4.0 متر مکعب هوا محاسبه شود. پنجره هایی که در انبارها یافت می شوند باید 12/1 سطح زمین باشند، پنجره ها باید به سمت سقف باز شوند و به سمت عقب متمایل گردند. همچنین باید شفت های تهویه در سقف وجود داشته باشد. کف و دیوارها نباید اجازه دهند انگل های خارجی مانند شپش، کک و کنه به راحتی ته نشین شوند. درهای انبارها باید گشاد و دوشاخه باشد تا حیوانات بتوانند به راحتی وارد و خارج شوند.
یکی از شروط مهم برای پرورش گوسفند زنده و تاثیر آن در قیمت گوسفند، چوپانان هستند. آنها باید گوسفندان را بشناسند، مرتع را بشناسند و دانش کافی در فنون چرا داشته باشند. لازم است چوپانان بدانند گوسفندان در فصل سرما در چه ساعاتی می چرند و ساعت چرا در مرتع را بر اساس آن ترتیب دهند و در فصول گرم در ظهر گله را در سایه به استراحت ببرند.
امروزه، تفاوت بین نژادها در عملکرد گوسفند زنده افزایش یافته است، در حالی که یک نژاد از نظر عملکرد گوشت توسعه یافته، نژاد دیگری از نظر تولید شیر، نتاج یا تولید پشم توسعه یافته است. با این حال، مطلوب است که گوسفند حداقل دو ویژگی عملکرد را با هم داشته باشند. در هنگام خرید گوسفند زنده باید به نژاد آن توجه کرد. ما می توانیم گوسفندان را با توجه به میزان تولید آنها در 3 گروه دسته بندی کنیم؛
هنگام انتخاب یک نژاد گوسفند زنده برای پرورش باید به نکات زیر توجه کرد؛
نژادهای گوسفند اهلی از نظر عملکرد در سطح پایین تری نسبت به نژادهای گوسفند پرورشی قرار دارند. اما از نظر سازگاری با محیط و پرورش به نژادهای پرورشی ارجحیت دارد. به همین دلیل غالباً به جای آوردن نژادهای کشت خالص، سعی در افزایش عملکرد نژادهای بومی می کنیم. از آنجایی که ویژگی های عملکرد گوسفندان در کشور ما در جهت خاصی توسعه نیافته، بهتر است آنها را بر اساس ساختار طبقه بندی کنیم. بدون شک این تفاوت در قیمت گوسفند موثر است.
پرورش دهندگان گوسفند زنده به طور کلی به 4 گروه تقسیم می شوند که در هنگام خرید دام و گوسفند زنده باید مورد شناسایی قرار گیرد؛
90 درصد گوسفندداری ما بر اساس مرتع است. گوسفندان نیازهای غذایی خود را از مرتع تامین می کنند؛ مگر اینکه برف مراتع را بپوشاند یا در زمستان باران و طوفان شدید باشد. پرورش گوسفند زنده سودآور با استفاده حداکثری از مراتع حاصل می شود. مراتع برای رشد سالم ضروری است. پرواربندی گوسفند فقط باید برای مدت کوتاهی در محیط بسته در انبار انجام شود. اندازه مرتع، غنای گیاه و کیفیت آن در تعیین اندازه گله نقش اساسی دارد. پرواربندی بره نیز در مراتع خوب انجام می شود.
در گله های گوسفند مزرعه، گله ها کوچک هستند. اندازه گله محدود به مواد خام خوراک و تولید علوفه است. گوسفندها در مزارع می چرند. در بیشتر ایام سال غذا دادن به حیوانات ضروری است. از آنجایی که پرورش گوسفند زنده و نیز قیمت گوسفند تا حد زیادی به تولید خوراک وابسته است، در مناطقی انجام می شود که خوراک به راحتی در دسترس و ارزان است. پرورش دهندگان گوسفند و بره هایی را که از شرکت های پرورش گوسفند مرتعی می خرند برای پرواربندی خریداری می کنند و معمولاً سعی دارند با وسایل خود خوراک تهیه کنند.
در پرورش گوسفند زنده از دو روش استفاده می شود؛
کشت خالص؛ برای توسعه همان نژاد و افزایش ویژگی های نژادی گوسفند زنده انجام می شود. در پرورش خالص، اگر جفت گیری بین والدین و فرزندان به مدت طولانی ادامه یابد، میل خونی ایجاد می گردد. علاوه بر مزایای میل خونی، مانند نگه داشتن فرزندان حیوانات ماهر به طور مداوم و عدم نیاز به پرورش خارجی، معایبی نیز دارد که از جمله آن می توان به افزایش زاد و ولد بی حرکت و معلول در میل خونی پیشرفته اشاره کرد. برای جلوگیری از میل خونی در پرورش خالص، قوچ از گله دیگر از همان نژاد هر 5-4 سال یکبار گرفته شده و تجدید خون انجام شود.
این کار با جفت گیری دو نژاد مختلف یا برای ایجاد یک نژاد جدید و یا با انتقال ویژگی های نژاد برتر به نژاد کم بازده انجام می شود. به عنوان مثال، قوچ یک نژاد و گوسفند نژاد دیگر برای تولید فرزندان هیبریدی جفت می شوند. این فرزندان دورگه دوباره به قوچ داده می شوند و محصول گوشت و پشم گوسفند به فرزندان هیبرید منتقل می شود.
در انتخاب پرورش دهنده گوسفند زنده باید به نکات زیر توجه کرد؛
* هنگام انتخاب یک پرورش دهنده گوسفند زنده انتخاب باید نه بر اساس یک محصول، بلکه بر اساس بیش از یک محصول انجام شود. به عنوان مثال، نه تنها بازده گوشت یا پشم، بلکه نژادهای برتر از نظر عملکرد گوشت و پشم نیز باید به عنوان پرورش دهنده انتخاب شوند. یعنی حیوانات باید با هم ترکیب شوند.
* منطقه پرورش دهنده انتخابی- آنها باید برای شرایط آب و هوایی، مرتع، انبار، نگهداری و تغذیه مناسب باشند یا اینکه بتوانند این شرایط را رعایت کنند.
* حیوانات باید سالم و قادر به تولید مثل باشند. این امر در قیمت گوسفند تاثیرگذار است.
* سن دام ها نیز در انتخاب پرورش دهندگان باید در نظر گرفته شود. از آنجایی که مشخصات کلی نژاد حیوانات زیر 6 ماه مشخص نیست، گوسفند زنده زیر 6 ماه نباید به عنوان دام پرورشی انتخاب شود. از آنجایی که ویژگی های عملکرد قوچ ها پس از 5 تا 6 سالگی و گوسفندان 7 ساله کاهش می یابد، نباید به عنوان دام پرورشی برای دام های مسن انتخاب شوند. در هنگام خرید گوسفند لازم است که نژاد و سن دام توجه کرد.
* با شروع زمستان گوسفندان را در انبار نگهداری می کنند. انبارها باید سبک و مطبوع باشند. برای هر گوسفند زنده در انبار باید به طور متوسط 1.25 تا 1.5 متر مربع محاسبه شود. دمای انبارها در زمستان نباید کمتر از 8 درجه سانتیگراد و در تابستان از 15 درجه سانتیگراد بیشتر باشد.
* دیوار انبارها هر سال سفید کاری شده و هر سال کف آن تمیز گردد.
* سمپاشی بر علیه شپش، کک، کنه و سایر حشرات در انبارها در فصول بهار و پاییز انجام شود.
* سقف انبارها نشتی نداشته باشد و کف آن آب را جذب نکند.
* فیدرهای انبار به راحتی تمیز می شوند، در صورت امکان باید روی دیوارها و ثابت شوند. علوفه و گیاهان غلیظ باید به راحتی در دانخوری ها قرار داده شوند و بقایای آن به راحتی تمیز شوند.
* در زمستان می توان علف خشک، شبدر خشک، جو و گندم را به عنوان علوفه به گوسفند داد. به عنوان خوراک کنسانتره؛ جو ترک خورده، گندم ترک خورده، ذرت، بقایای آسیاب های مختلف، وعده های غذایی مختلف و خوراک غلیظ را می توان داد.
* مقدار خوراکی که باید به هر گوسفند زنده داده شود باید به 2 وعده در روز تقسیم شده و صبح و عصر داده شود.
* لازم است مقدار خوراک دام های آبستن کمی افزایش یابد.
* خوراکی که به گوسفند زنده داده می شود نباید فاسد یا کپک زده باشد.
* تغییرات ناگهانی خوراک در گوسفندان نباید ایجاد شود. پس از حداقل یک هفته از دوره سازگاری، غذای جدید باید شروع شود.
* غذاها باید هر روز در ساعات معینی داده شوند و تا حد امکان زمان تغذیه نباید تغییر کند.
* قبل از تغذیه باید باقیمانده خوراک را گرفته و دانخوری ها را تمیز کرد.
* حیوانات را باید بر اساس جثه به گروه هایی تقسیم کرده و تغذیه نمود.
* در فصل زمستان، آب دهی به گوسفند زنده باید دو بار در روز باشد. این امر در میزان فروش گوسفند موثر است؛
* سنگ نمک یا سنگ لیسیدن باید جلوی حیوانات نگهداری شود.
* اگر اینها را نمی توان تهیه کرد، باید حداقل هفته ای یک بار نمک داده شود.
جدای از تغذیه، رها شدن قوچ های محرک بین گوسفندان باعث می شود که گرما در زمان مناسب و به طور جمعی دیده شود. گوسفندها معمولاً حیوانات پلی استریک فصلی هستند. فصل لقاح در روزهایی انجام می شود که طول روز در هر دو نیمکره شمالی و جنوبی کوتاه می شود. به طور کلاسیک، یک بره در سال، که برای شرایط گسترده نیز مناسب است، در همه کشورهای پرورش گوسفند زنده غالب است. در این سیستم فاصله زایش 12 ماه است.
اگر گوسفند زنده یک ماه پس از بره زایی مجدداً تلقیح و آبستن شود، می توان سالی دو بار بره زایی کرد. در اینجا فاصله بین بره زایی 6 ماه است. کاربرد این سیستم به شرح زیر است؛ پس از اولین بره، گوسفندها خشک می شوند. بدین منظور بره را پس از گرفتن آغوز از مادر جدا کرده و در عرض یک هفته مادر را خشک می کنند. در حین انجام این فرآیند، گوسفندان با خوراک کم ارزش تغذیه می شوند، خوراک های پر آب بریده شده و شیردوشی ناقص و متناوب برای اطمینان از خشک شدن حیوان انجام می گردد. خشک کردن باید در یک هفته کامل شود. پس از آن، یک برنامه غذایی فشرده باید برای گوسفند اعمال شود.
مقالات مرتبط:
دامکالا یک فروشگاه اینترنتی فروش گوسفند زنده به روش آنلاین است. شما در خرید گوسفند زنده از دامکالا هیچ هزینه دیگری بابت حمل گوسفند و ذبح گوسفند پرداخت نمی کنید.
لینک های مفید
